گرانول از كاربردي ترين مواد اوليه مورد استفاده در صنايع توليدي محسوب مي شود. گرانول نوعي ساختار پليمري منحصر به فرد هست كه در تهيه انواع محصولات مخصوصا مواد پلاستيكي مورد استفاده مي باشد. در واقع انواع گرانول در بازار به شكل دانه هاي ريز گلوله اي شكل و نيز خرده هاي پلاستيك ارائه مي شود كه در فرايند توليد محصولات مختلف به كار مي رود. در تهيه گرانول بازيافتي عمدتا از مواد و ضايعات پلاستيكي مختلف از جمله لاستيك خودرو استفاده شده و در توليد محصولات جديد مورد استفاده قرار مي گيرد. براي به كارگيري گرانول در صنايع از آن به صورت ذوب شده بهره گرفته مي شود.
روش هاي توليد انواع گرانول
امروزه كارخانه هاي متعددي در سراسر كشور در حوزه توليد گرانول در جهت تامين نياز صنايع داخلي مشغول فعاليت هستند. در خط توليد گرانول در صنايع مربوطه با توجه به كاربرد گرانول ها از روش هاي مختلفي براي ساخت اين مواد اوليه بهره گرفته مي شود. در حال حاضر خطوط توليد گرانول به دو روش كلي عمل مي كنند.
عوامل موثر در كيفيت گرانول كدام است؟
همانگونه كه بيان شد گرانول‌ها از دو نوع ماده اوليه با كيفيت و بازيافتي توليد مي‌شوند، مواد با كيفيت به دليل كاربرد خوب و مزاياي قابل قبولي كه دارند احتياجي به تغيير نداشته و بيشتر تمركز ما در اين مقاله پيرامون مواد اوليه بازيافتي است. در ادامه به عوامل اصلي كه در كيفيت مواد بازيافتي تأثير گذار هستند، اشاره مي‌شود.
گيفيت گرانولهاي حاصل از مواد بازيافتي پس از گذرندان ۶ مرحله زير قابل ارزيابي هستند
۱- كيفيت مواد اوليه ورودي
يكي از مسائل تأثيرگذار برروي كيفيت گرانول، كيفيت مواد اوليه ورودي است. مواد مورد استفاده شده، معمولاً به دو صورت با كيفيت و بازيافتي هستند. زمانيكه ماده اوليه باكيفيت باشد اين كيفيت مي‌تواند باعث توليد گرانولهاي مرغوب شود. در حالي كه مواد بازيافتي بيشتر براي توليدات با كيفيت پايين‌تر انتخاب مي‌شوند.
مواد بازيافتي موادي هستند كه در مراحل قبلي بازيافت شسته شده وبه صورت پرك درآمده تا براي توليد محصول وارد دستگاه اكسترودر شوند. اين مواد ، مي‌توانند به ميزان زيادي مورد استفاده قرار گيرند. حفظ كيفيت اين مواد يكي از عوامل موثر در كيفيت گرانول و حتي از عوامل روان سازي پروسه توليد گرانول است.
در حقيقت بهتر است از گرانول‌هايي استفاده شود كه كيفيت محصول نهايي را ارتقاء دهد، اما با اين حال بسياري از افراد توليد كننده براي توليدات خود از مواد ضايعاتي استفاده مي‌كنند تا بتوانند از هزينه‌هاي اوليه توليد خود بكاهند.
۲- اهميت پخش جمع‌آوري مواد بازيافتي
اولين مرحله‌اي كه بر روي كيفيت گرانول بازيافتي اثر مي‌گذارد مرحله جمع‌آوري مواد بازيافتي است. هرچه مواد بازيافتي تازه‌تر باشند و يا در معرض نور و حرارت كمتري قرار گرفته باشند، مواد اوليه مرغوب‌تري هستند و درهنگام آسياب، مي‌توان پرك مطلوب‌تري از آنها توليد كرد.
بايد توجه داشت كه دريافت بار ضايعاتي مطلوب و كافي براي توليد پرك، يكي از مهم‌ترين و شاخص‌ترين فعاليت‌هاي توليد كننده پرك است؛ زيرا هرچه كيفيت بار ضايعاتي بهتر باشد، پرك مرغوب‌تري را مي‌توان توليد كرد.
۳- شستشو مواد بازيافتي
پس از مرحله جمع‌آوري ضايعات و در نظر گرفتن نقش دپو، مسأله شستشو مواد بازيافتي بايد مورد توجه قرار گيرد. اين مرحله هم قبل از آسياب و هم بعد از آسياب بايد انجام شود كه اين نشان دهنده اهميت اين مرحله در توليد گرانول است و نياز است كه به بهترين شكل ممكن انجام شود.
هرچه پرك‌ها از مواد اضافي مانند الودگي، گل و لاي و روغن‌هاي اضافي بهتر پاك شوند، محصول نهايي توليد شده داراي كيفيت و مرغوبيت بالاتري است.
نكته‌اي كه در اين مرحله بايد رعايت شود اين است كه اين مواد بايد با دقت بسيار زيادي شستشو داده شوند و همچنين حرارتي كه در حين شستشو ممكن است به مواد اوليه گرانول برسد، بيش از حد نباشد، زيرا از كيفيت محصول نهايي مي‌كاهد.
۴- كيفيت دستگاه‌هاي آسياب
هر دستگاهي كه ساخته مي‌شود نياز به سرويس و نگهداري دارد كه براي دستگاه‌هاي گرانول‌ساز نيز اين موضوع صدق مي‌كند. دستگاه‌هاي گرانول‌ساز از جمله دستگاه‌هايي هستند كه مي‌توانند ارزش گرانول مواد بازيافتي را رقم بزنند. شكل بدنه، تيغه‌ها و ساير بخش‌هاي اين دستگاه مي‌تواند در توليد محصول مرغوب تعيين كننده باشد. البته آنچه كه در آسياب اهميت دارد تنها خرد كردن نيست، بلكه جداسازي قطعات غير پليمري نيز امر مهمي است.
يكي از موارد مهم در مورد دستگاه‌هاي آسياب بررسي كندي تيغه دستگاه است. از جمله مواردي كه باعث كندي اين تيغه‌ها مي‌شود، انجام چند فرآيند آسياب بصورت پيوسته است، زيرا ممكن است در برخي موارد، آلاينده‌هاي چسبيده به ضايعات با شستشو اوليه از بين نروند كه در اين حالت با بررسي كيفيت تيغه‌ها،و اطمينان از عدم كندي آنها مي‌توان مجدداً از فرآيند اسياب استفاده كرد.
۵- كنترل خط توليد گرانول
كنترل خط توليد يكي از بخش‌هايي است كه عامل انساني جزئي از آن است البته به طبع اين كنترل اگر با دستگاه‌هاي مكانيزه و الكترونيكي صورت گيرد، كار عوامل انساني را آسان‌تر مي‌كند. هرچقدر كاركنان بخش كنترل كيفي، ماهرتر و باتجربه‌تر باشند، طبيعتاً تأثير بهتري بر كيفيت گرانول مواد بازيافتي برجاي خواهند گذاشت.
مطالب پيشنهادي :
بازيافت نايلون پس از مصرف و پس از صنعت
فيلم هاي كشاورزي قابل تجزيه زيست: مزايا ، معايب و كاربردهاي مختلف آنها
۶- افزودني‌هاي گرانول
يكي از نكاتي‌كه در هنگام توليد گرانول به آن توجه مي‌شود، اضافه كردن افزودني‌هاست. اين مواد در هنگام ذوب شدن پرك‌ها در دستگاه، به آنها اضافه مي‌شوند. بهبود عملكرد گرانولهاي بازيافتي و همچنين برطرف كردن ضعف‌هاي ذاتي محصول از خواص اين افزودني‌ها است.
افزودني‌هاي مورد استفاده در توليد گرانول بازيافتي شامل يكي از موارد زير است:
۱-۶) پايداركننده‌ها
پايداركننده‌ها يكي از افزودني‌هاي مهمي هستند كه در كيفيت و ارزش گرانول مواد بازيافتي نقش مستقيمي دارند. يكي از نقش‌هاي مهم اين افزودني، جلوگيري از تخريب گرانول پيش از رسيدن به دما فرآيند است و علاوه براين باعث عدم چسبندگي ماده ضايعاتي با سطح داخلي اكسترودر مي‌شوند.
۲-۶) نرم كننده‌ها
وظيفه اين مواد پايين آوردن دما انتقال ماده ضايعاتي است كه اين باعث نرم شدن و انعطاف پذيري محصول مي‌شود. در واقع ميزان استفاده از اين افزودني در محصول، همان درصد انعطاف پذيري محصول را نشان مي‌دهد. ارزش اين افزودني هنگامي آشكار مي‌شود كه محصول تحت فشار يا كشيدگي قرار گيرد.
رنگ يكي از عوامل موثر در كيفيت گرانول
يكي از عوامل تأثيرگذار در افزايش كيفيت گرانول، رنگي است كه براي توليد گرانول به آن افزوده مي‌شود. يكي از نكات مهم اين بخش اين است كه هرچه رنگي كه براي گرانول‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد شامل طيف رنگ‌هاي متعددي باشد (رگه‌هاي مشكي رنگ در آن ديده شود)، كيفيت گرانول توليدي نيز به نسبت آن كاهش خواهد يافت وهرچه اين رنگ به بي رنگي نزديك‌تر باشد كيفيت محصول افزايش مي‌يابد.
در حالت كلي بهترين گزينه براي ارتقا كيفيت محصولات، استفاده از گرانولهاي بي رنگ و شفاف است.
يكي ديگر ازنكات مهم اين بخش، توجه به قيمت نهايي محصول است. درواقع هر چه رنگ محصول رو به شفاف بودن باشد، قيمت گرانول توليدي افزايش يافته و هرچه رگه‌هاي مشكي يا هم خانواده مشكي در رنگ افزودني ديده شود، قيمت آن كاهش مي‌يابد.
